Ameliyata gelirken neler getirmeli?
- Rahat bir eşofman takımı ve tercihen spor ayakkabı/sabo terlik (bu kıyafetle taburcu olacağınızı düşünerek getirin)
- Düzenli kullandığınız ilaçlar
- Kimlik belgeniz
- Oyalanmak için kitap dergi. (Komik olanları öneririm).
- Cep telefonunuz (Onsuz mutsuz hissedecekseniz tabii).
- Yedek iç çamaşırları (Ne olur olmaz bulunsun).
Ameliyata gelirken neler getirmemeli?
- Her türlü takıları evde bırakın (saat, yüzük, kolye, bilezik, bileklik vs).
- Meyve ve bisküvi gibi atıştırmalıklar da dahil yiyecek maddeleri (Hastaneler bu tür gıdaları genel hijyen açısından kabul etmezler.)
- Getirmeyi planladığınız giysilerin yarısını evde bırakın.
- Değerli belgeler ve eşyalar (Söz gelimi o günlerde üzerinde çalıştığınız bir dosya ve en sevdiğiniz kaleminiz gibi).
- Gereğinden fazla para içeren cüzdan.
Ameliyat Öncesi (Pre-op) hazırlık
Antibiotikler
Her hastaya ameliyattan hemen önce damar yolundan sefalosporin grubu (Cezol gibi) bir antibiyotik verilir ve hasta ağızdan almaya başladıktan sonra 5 gün daha ağızdan penisilin grubu (augmentin gibi) geniş spektrumlu bir antibiyotik ile devam edilir. Enfeksiyon bu tür ameliaytlarda sonra sıklıkla görülmesine karşın sınırlıdır ve günlük pansumanlarla kolayca düzelir. Bu bakımdan daha uzun süreli antibiyotik kullanımına nadiren gerek olur.
Diyet
Ameliyattan önceki gece 24’ten sonra bir şey yiyip içmemelidir. Sabah aç karnına hastaneye yatılır ve ameliyat öncesi kan tetkikleri bu esnada yapılır. Ameliyat yüzüstü pozisyonda ve genel anestezi altında yapıldığından ameliyata kadar bir şey yiyip içilmemelidir. Aksi halde kusma durumunda akciğerlere mide sıvısı kaçar ki bu ciddi sonuçlar doğurabilen bir durumdur.
Ameliyattan 3-4 saat sonra ağızdan su ve meyve suyu benzeri sıvılara başlanır. Akşam saatlerinde hafif bir çorba yeterli olacaktır. Ertesi gün kahvaltı ile normal beslenmeye geçilir. Dokuların hızla iyileşmesinde ve enfeksiyonlara diremç protein ve vitaminler önemli olduğundan ameliyattan sonra bol proteinli ve yeşillikli beslenme tavsiye edilir. Kısaca et-ot diyeti bu bakımdan en faydalı ve uygulaması basit yemek programı olacaktır.
Bağırsaklar
Ameliyat öncesi ve sonrası lavman uygulanmasını tavsiye etmiyoruz. Normal günlük fizik aktivite bağırsakların harekete geçmesi için yeterli uyarıyı sağlayacaktır. Ameliyat sonrası genel eğilim ağrıyı uyaracağı öngörüsüyle fazla hareket etmeyip yatmak yönündedir. Oysa yürümek ve dolaşmak vücut ve özellikle bağırsakların düzeni için en önemli faktördür.
Traş
Ameliyat öncesi bir gün öncesinde veya geceden bölgedeki kılların/tüylerin traş edilmesi istenmez. Çünkü bu enfeksiyon riskini arttırmaktadır. Kıllar ameliyata başlamadan hemen önce hasta uyuduktan sonra traş edilir.
Kan testleri
Karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri ve kan sayımı genel anestezi alacak her hastada yapılır. Pilonidal sinüs ameliyatı öncesinde de bu bakımdan bu testler yapılır.
Anestezi
Ameliyat genel anestezi altında yapılır. Bu hastanın rahatı ve stressiz bir ameliyat geçirmesi açısından tercih edilir.
Ameliyat Sonrası (Post-op) bakım
Fizik aktivite
Ameliyattan sonra erken dönemden itibaren yürüyüp dolaşmanız tavsiye edilir. Bu hem bağırak hareketleri için hem de akciğer fonksiyonlarının normal işleyişi için önemlidir.
Oturup kalkarken en çok dikkat edilmesi gereken nokta bacakların ayrılmamasıdır. Bacakların ayrılması özellikle çömelme hareketi yaranın gerilmesine neden olur. Bu durumda dikişler dokuları yırtabilir. Otururken bacaklar paralel olmalıdır.
Geç dönemlerde spor faaliyetlerine en erken 3 aydan itibaren başlanabilir. Hafif koşularla başlamak en uygunudur.
Yara bakımı
Günde bir kez pansuman yapılması yeterlidir. Batikon ile yara silindikten sonra yaranın üstüne kapatacak şekilde sterik gazlı bezler konup az-allerjen flaster ile deriye tutturulur. Islanması veya açılması gibi durumlarda pansuman değiştirilir. Her dışkılamadan sonra da pansumanı değiştirilmesi gerekir.
Duş/Banyo
Ameliyattan en erken 5. Günde duş alabilirsiniz. Dren çekilmemişse drenin çekilmesini beklemelisiniz. İki hafta boyunce yara bölgesini sabunlamayın. Bırakın su akıp geçsin. Duştan sonra iyice kurulanın. Banyo yapmanızı ilk bir kaç ay önermiyorum. Çünkü suda beklemek yaranın yerinin de yumuşayarak açılmasını kolaylaştırabilir.
Giyim
Rahat ve bol, iyi havalanan pamuklu giysiler giyilmelidir. Dar pantolonlar ve iç çamaşırları yaranın havalanmasını önler, terlemeyi arttırır, yara yeri masere (ıslanmaya bağlı derinin yumuşamasına) yol açar. Bu durum enfeksiyon ve yara açılması için önemli bir risk faktörüdür.
Ameliyat Sonrası Beslenme ve Takviyeler
Ameliyat sonrası dokuların ve yaranın iyileşmesi için vücudun en önemli ihtiyacı protein, vitamin ve oksijendir. Bu açıdan öncelikle belirtelim, eğer sigara içiyorsanız ameliyattan en az bir hafat öncesinden kesmelisiniz veya kesemiyorsanız günde 1-2 taneden fazla içmeyiniz. Alkol de aynı şekilde ameliyat öncesi ve sonrasında kullanılmamlıdır.
Yüksek proteinli diyet
Doğru besinler yara iyileşmesini hızlandırır. En doğru besin bu açıdan kaliteli protein almaktır. Yani, yumurta, beyaz ve kırmızı et, soya fasülyesi ve kuru bakliyat. Ekmek ve kurabiye gibi unlu besinler yüksek karbonhidrat içerirler ve ameliyat sonrası gereksiz kilo alımına neden olurlar. Çünkü ameliyat sonrası ster istemez fizik aktivite bir süre zaten kısıtlanacağından enerji ihtiyacı da azalacaktır. Fazla enerji alımı yağ dokusunda enerjinin depolanmasıyla sonuçlanır. Kilo alımı kaçınılmaz olur. Ayrıca değişen hormon dengesi ki her ameliyattan sonra az ya da çok görülmesi doğaldır, kan şekerinde aşırı oynamalara neden olacağından yara iyileşmesi üzerine olumsuz etkiler yaratabilir. (Yüksek şeker savunma hücrelerinin fonksiyonlarını bozacağından enfeksiyona yatkınlığı arttırır). Öte yandan vitaminler, özellikle C ve D vitaminleri vücutta iyileşmenin anahtar proteini olan kollajen sentezinin artmasına yardımcı olurlar. Tüm bu nedenlerle yüksek proteinli, bol yeşilikli ve düşük karbonhidratlı beslenme önerilir.
En çok tavsiye edilen gıdalar kısaca şunlardır:
Izgara/haşlama tavuk göğsü/butu
İki parça kuzu pirzola veya dana eti (bonfile, biftek vs)
Izgara balık (350-400 g’lık çipura, somon vs)
Günde bir veya iki yumurta
Beyaz peynir, yoğurt
Yer fıstığı (bir avuç kadar)
Laktozsuz süt (1-2 bardak) (laktoz ameliyat sonrası karında rahatsızlık,
şişkinlik yaratabilir).
Kelle paça veya işkembe çorbası
Bol marul ve havuç içeren zeytinyağlı salata
Ameliyat sonrası vitamin desteği:
Genellikle günde bir tane alınan ve çoklu vitamin ve mineral içeren
takviyeler yeterli olur.
Kabaca aşağıdaki miktarları içeren multivitaminler yeterli olacaktır.
Vitamin A 10,000 U
Vitamin C 1500 to 2000 U
Zinc 15-30 mg
Magnesium 250 mg
D vitamini 2000 U
Giysi Seçimi
Ameliyat sonrası dönemde yara yeri başlangıçta pansuman ile kapalı olacağından ve sık pansuman gerekebileceğinden mümkün olduğunda pratik ve hat giysiler tercih edilmelidir. Mevsime göre eşofman veya şort giyilebilir. İç çamaşırı da aynı şekilde rahat ve bol olmalıdır. Pamuklu olanlar tercih edilmelidir. İyi havalanması yaranın enfeksiyondan korunmasını sağlar. Kalçalara baskı uygulayan, sıkı, dar sert kumaşlardan yapılmış giysiler (kot gibi) giyilmemelidir. Aşırı baskı yara kenarlarında kanlanmayı azaltarak yara iyileşmesini geciktirebilir.
Pansuman
Yara ve dren yeri pansumanı aksi söylenmedikçe günlük olarak değiştirilir. Batikon ile yara kenarları silindikten sonra temiz gazlı bez yaranın üzerine kapatılır ve kenarları hipoallerjen flaster (hipafix) ile tutturulur. Bazen yaraya batikon yerine rifocin (Rif) sürülmesi gerekebilir. Rifocin yaranın kurumasını sağlar. Her dışkılamadan sonra lokal temizlik ıslak mendil ve tuvalet kağıdı ile yapılmalıdır. Su ile yıkama yapılmamalıdır. Her dışkılamadan sonra pansumanın değiştirilmesi tavsiye edilir. Bazı olgularda kesi hattında küçük açılmalar olabilir. Bu ameliyat başarısız oldu veya hastalık tekrarlayacak demek değildir. İyi beslenme ve düzenli pamsuman ile bu tür açılmalar süratle iyileşir.
